Innovatie in de bouwsector

De afgelopen weken stonden veel afspraken in mijn agenda rondom innovatie in de bouwsector.  Allereerst was ik op 17 april aanwezig op de projectendag van Rijkswaterstaat. De DG-Rijkswaterstaat in zijn speech aan dat Rijkswaterstaat zal moeten streven naar een hoger serviceniveau en hogere klantwaarde in een tijden van bezuiniging en kleinere budgetten.  Innovatie zal hiervoor nodig zijn.  Het zal een uitdaging zijn om hiervoor in projecten ruimte te creeren, want innovatie is een stukje risico, en dat is voor projecten altijd lastig.

De volgende dag hebben we een uitstekende bijeenkomst gehad bij Pianoo om te overleggen over het boegbeeldproject Watermanagement uit het programma Inkoop Innovatie Urgent.  Leuk om na te denken over de inkoopkant van dit thema en de relatie met topsector water.   De maandag erop heb ik nog nagesproken met Sjaak de Wit, we hebben samen nagedacht hoe we de inkoopkolom kunnen betrekken bij de vraagstukken die er rond dit thema voor liggen.

Op donderdag 19 april mocht ik aanwezig zijn bij een bijeenkomst van de vakgroep Civiele Betonbouw van Bouwend Nederland, met als thema innovatie in de GWW-sector. Interessante sprekers, ik was erg onder de indruk van de aanpak van de stichting Pioneering. En ook de presentatie, zie hieronder,  over crowdsourcing van Jan Willem Alphenaar was erg leuk. Er zaten een aantal leuke voorbeelden in die ik twee jaar terug ook al bij Binnenlandse Zaken tegen ben gekomen, zoals bijvoorbeeld www.verbeterdebuurt.nl

Crowdsourcing bouwendnederland 19 april 2012

View more presentations from jan willem alphenaar

In de intervisie-sessie kwamen er weer een aantal mooie punten op tafel.
- Hoe kan je in een aanbestedingstraject ruimte maken voor innovatie? Soms moeten er contractuele bepalingen aangepast worden, soms ligt het in onderliggende normen (die er natuurlijk ook niets voor niets zijn).
- Herhaalbaarheid van innovaties in de GWW-sector is lastig.  Datzelfde geldt voor intelectueel eigendom.

Een hele interessante discussie ontstond over de vraag of je innovatie niet moet afdwingen door gewoon hele zware eisen te stellen. Schonere auto's  konden immers ook niet, maar sinds er labels werden ingevoerd verschijnen er allemaal zuinigere auto's op de markt.  Misschien kan je ook in de GWW-sector met zo'n prikkel werken. Een voorbeeld wat veel genoemd werd is gewoon eisen dat 'het asfalt' over 5 jaar weer 10 decibel stiller is.  Als je dat nu aankondigd kunnen bedrijven gaan anticiperen en innoveren.  Toch wel iets om over na te denken.

Een ander interessant punt was het doen van een voorinvestering om daarna te kunnen besparen op beheer en onderhoud.  Soms komen er echt hele goede voorstellen langs. Maar financieel is dit lastig. Enerzijds omdat aanleg en beheer & onderhoud financieel gescheiden stromen zijn bij de overheid. Dat maakt het erg lastig om hier tussen te schuiven.  Daarbij is het niet mogelijk om zo maar even te schuiven, want waar vind je geld voor voorfinanciering. Als mogelijk oplossing zou je misschien aan een innovatiefonds kunnen denken.

Tot slot was er vrijdag 20 april de zolderopruiming.  Ik ben bij het eerste deel van de sessie aanwezig geweest. Een goede speech van de topman van de dienst Infrastructuur van Rijkswaterstaat Cees Brandsen, die ook aan gaf zich te willen inzetten voor een beter innovatieklimaat in de sector.  

De komende weken gaan we alle innovaties beoordelen, zodat we voor 1 juni iedereen individueel kunnen terugmelden. Op 1 juni geeft Rijkswaterstaat terug welke generieke belemmeringen we gezien hebben, hoe we daar tegen aan kijken, en hoe Rijkswaterstaat verder wil met Innovatie. Wat dat betreft komt er nog een leuke tijd aan.

Lerend vermogen en innovatie in de bouwsector

De komende weken gaan erg druk worden. Rondom innovatie en het versterken van de bouwsector staan er een aantal mooie initiatieven op de agenda.

Allereerst de zolderopruiming van Rijkswaterstaat.  Een prachtige titel waardoor al mooie gesprekken op gang zijn gekomen.  Op vrijdag 20 april kan de markt laten zien welke innovaties er beschikbaar zijn die écht een tweede kans verdienen.  Eind vorige week heb ik even contact gehad met de projectleider, we gaan al richting de vijftig inzendingen.

Een bijkomend doel van deze bijeenkomst is om ook een beeld te krijgen waarom het uitrollen van innovatie niet van de grond lijkt te komen in de bouwsector. Ligt dit aan belemmerende wet- of regelgeving, risicomijdende opdrachtgevers en/of opdrachtnemers, of moeten we dit in houding en gedrag zoeken?   Dit is een discussie die al lang loopt, ook vrijdag zullen we gaan zien wat voor de geselecteerde innovaties de oorzaak is dat er een tweede kans nodig is.

Deze hele sessie is een aanloop naar 1 juni. Op die dag zal Rijkswaterstaat de nieuwe inkoopstrategie voor het inkopen van innovaties presenteren. Deze strategie sluit aan bij het topsectorenbeleid van het Ministerie van EL&I.  Ook gaan we op deze dag in op experimenteerruimte voor de sector.   De voorbereidingen hiervoor liggen op koers. 

Achter al deze activiteit speelt de vraag of en hoe het lerend vermogen van de bouwsector en de andere sectoren waar Rijkswaterstaat samen mee werkt te vergroten?  Dit geldt voor de goede orde zowel aan de opdrachtgevers en opdrachtnemerszijde.   Op dit moment is zichtbaar dat veranderingstrajecten  vaak lang duren en moeizaam verlopen. Vernieuwingen die wel tot stand komen blijven vaak geïsoleerd in plaats van zich over de sector te verspreiden.  En dat in een tijd waarin de maatschappelijke vraagstukken groot zijn, en de financiele speelruimte van de rijksoverheid kleiner zal worden.  Volgens mij ligt hier een groot gezamenlijk probleem,  en kan de zoektocht naar de oplossing gaan beginnen