transities als onderliggende aanjager van innovatie

De afgelopen weken ben ik opvallend vaak het begrip transities in samenhang met innovatie tegen gekomen.  Transities vereisen systeemveranderingen, aanpassingen en daardoor innovaties.  Allereerst schrijft de Adviesraad voor Wetenschap en Technologiebeleid  er over in zijn publicatie 'waarde creëren uit maatschappelijke uitdagingen' zie ook mijn eerdere blog hierover.  In het advies wordt heel nadrukkelijk gepleit op regie op maatschappelijke transities door de vakdepartementen, de overheid wordt uitgedaagd om soms ook echt het voortouw te nemen, zoals ook door Mazzucato bepleit in haar boek - the entrepeneurial state. 

Vorige week mocht ik tijdens de leergang 'van kennis naar beleid en goverannce' die ik volg, intensief in gesprek met Jan Rotmans. Centraal stond het gedachtegoed over transitie zoals hij ook opschrijft in zijn boek 'In het oog van de Orkaan'.  Hij heeft een prachtig ,bijna visionair, verhaal, maar als je vervolgens door vraagt dan blijkt toch wel dat er ook in al deze situaties soms knelpunten zijn.  Zo blijkt dat de eerste drijvende gebieden in Rotterdamse haven toch aanbesteed moeten worden, iets wat men had kunnen weten als er in een eerdere fase inkoopprofessionals hadden meegedaan in het proces.  Ook de concessie die nu wordt voorbereid voor een van de havengebieden ga ik met interesse volgen, daar zie ik nog wel wat aandachtspunten.

Het verhaal van Jan Rotmans heeft voor mij een aantal zaken scherper gemaakt:
1 - Nederland is in transitie en wel op verschillende domeinen. Dat is iedere dag te zien.
2 - Transities zijn niet te regisseren of te managen door 1 partij, maar je kan ze wel beinvloeden door mee te bewegen.
3 - Er is een rol voor de overheid weggelegd, maar de klassieke interventies van de overheid (wetten en regels) werken vaak niet. Een andere rol is nodig. Dit kan faciliteren en verbinden zijn, maar het kan ook regie nemen bij het opschalen van ontwikkeligen en het bevorderen van marktcreatie.
4 - Transitie biedt een voedingsbodem voor innovatie.

Bijzonder om zo verschillende puzzelstukjes bij elkaar te zien vallen.