Duurzaamheid en de bouwsector

De week kwamen er een aantal interessante publicaties langs die laten zien dat de bouwsector nog erg worstelt met transitie naar duurzaamheid.  Allereerst de qoute dat 'Energieneutrale woningen onhaalbaar zijn door gebrek aan innovatie in de bouwsector'.  Dat nodigt natuurlijk uit tot lezen. Een studie van het Copernicus Institute of sustainable development naar het innovatiesysteem in de nieuwbouwsector blijkt de aanleiding te zijn.

In het rapport presenteren de onderzoekers elf aanbevelingen voor verbetering.  Ik ben het met Age Vermeer eens dat de aanbevelingen voor een groot deel open deuren betreffen. Verder wordt er veel verwacht van lokale overheden en instrumenten, ik vraag mij af of je dat in deze tijd van krimpende en bezuinigende gemeenten kan verwachten.

Ook interessante is het rapport dat de Ellen MacArthur Foundation en McKinsey presenteerden op
het World Economic Forum in Davos over de economische voordelen van de circulaire economie.

De circulaire economie moet volgens het rapport een drijfveer zijn voor industriële innovaties en waardecreatie in de 21^e eeuw. De belangrijkste doelstelling van het rapport is een specifiek actieplan op te stellen voor koplopende bedrijven. De auteurs van het rapport geven zeven hoofdboodschappen aan deze bedrijven mee.

1. De circulaire economie bevordert welvaart en werkgelegenheidCirculaire verdienmodellen zullen een steeds grotere concurrentie vormen voor het traditionele, lineaire model. Ze creeren meer waarde creeren per eenheid grondstoffen. Belangrijk, nu grondstoffen schaarser lijken te worden.

2.Supply chains worden wereldwijd steeds meer circulair
De kosten van ruwe grondstoffen nemen toe, terwijl de kosten van teruggewonnen materialen afnemen. De verstedelijking draagt hieraan bij: grondstoffen zijn meer geconcentreerd en kunnen gemakkelijker gerecycled worden. Geavanceerde track-and-trace-systemen verhogen daarbovenop de efficientie van het proces.  Ook regeringen bieden een stimulans voor de circulaire supply chain. Hogere kosten voor stortplaatsen verhogen het concurrentievermogen van circulaire producten.

3. Ketenbeheer als sleutel tot verandering Er zijn drie belangrijke barrieres voor het veranderen van de globale supply chain. Dat is ten eerste de geografische verspreiding van grondstoffen (Midden-Oosten en Afrika), productie (China) en consumptie (VS en Europa). De andere twee hordes zijn de complexiteit van materialen en de lock-in in het lineaire model.

Goed ketenbeheer gaat cruciaal zijn. Het draait ten eerste om retour-logistiek: grondstoffen moeten terug kunnen stromen van de plek van consumptie terug de supply chain op. Een uniforme kwaliteit van grondstoffen en materialen is daarbij een randvoorwaarde.

4. Definieer de juiste materialen De lijst van beschikbare en gebruikte materialen groeit elke dag. Die complexiteit moet beteugeld worden. Een selectie van een set pure grondstoffen die op grote schaal gebruikt kunnen worden is nodig. Voor deze set van grondstoffen moet het systeem gereorganiseerd en geoptimaliseerd worden.

5. Begin met vier categorieen van materialenDe bouwstenen voor de circulaire economie moeten zorgvuldig gekozen worden. Kies je de juiste grondstoffen, dan kan een kleine groep multinationals een levensvatbare markt creeren.

Volgens de auteurs zijn vier groepen grondstoffen geschikt:

Golden Oldies: De bekende materialen die gerecycled kunnen worden. Soms zit er echter nog verlies in het recycleproces. Voorbeelden zijn papier en glas.

High Potentials: Materialen zoals polymeren (bijv. polypropyleen) die in grote hoeveelheden worden geproduceerd, maar geen systematische oplossing voor hergebruik kennen.

Rough Diamonds: Bijproducten afkomstig van bewerkingsprocessen, zoals CO2 en voedselverspilling. Steeds vaker kan dit procesafval toch gevaloriseerd worden.

Future Blockbusters: Materialen die de potentie hebben door te breken. Speciale aandacht gaat uit naar bio-based materialen en grondstoffen die geschikt zijn voor 3D-printing.

6. Initieer een reeks 'Trigger Projects' om de kritieke massa te bewerkstelligenKies een materiaal uit een van de vier categorieen (zie punt 5) om een pilot-project mee te beginnen. Resultaten voor een materiaal zullen vaak goed van toepassing zijn op andere materialen uit dezelfde categorie. Na het eerste succes kunnen stakeholders sneller oplossingen uitrollen voor andere materialen in die categorie dan in een keer de hele categorie te dekken.

7. Concrete resultaten kunnen er binnen twee jaar zijnEen groep leidende bedrijven uit het netwerk van het Wereld Economisch Forum en de Ellen MacArthur Foundation kunnen actie ondernemen om de transitie naar de circulaire economie te versnellen. Tastbare uitkomsten zijn binnen twee jaar mogelijk.

Met bovenstaande boodschappen in gedachten gaan deze bedrijven voordeel halen uit de circulaire economie als first-movers. In het rapport worden vier tot vijf 'golven' uitgelegd, waarin het actieplan bewerkstelligd gaat worden. Verwachte opbrengst: tenminste $ 500 mln aan omzet, 100.000 nieuwe banen, en 100 miljoen ton aan vermeden afval.