Open Innovation van Henry W. Chesbrough - spinoffs als toekomstige champions

Deze week kwam ik bij het doorlezen van een afstudeerrapport weer een artikel tegen van Henry W. Chesbrough over Open Innovation.  In het artikel wordt de case van het Xerox Parc beschreven als een van de cases voor open innovatie, hij is ook opgenomen in het boek van Chesbrough over open innovation.

Interessant in deze case is de discussie die er binnen Xerox nog wel discussie was over het succes van Parc, terwijl achter blijkt dat de waarde van de Spin-offs van Parc een factor 2 groter is dan de waarde van Xerox zelf.  In Nederland ligt er met Philips en ASML natuurlijk een soortgelijke case.

De vraag die dit op roept is waar er nu in Nederland spin-offs ontstaan in de luwte van het bedrijfsleven, die over een jaar of 10 de nieuwe Champions in dit land zijn. Waar vinden we die, en hoe zit dat in de bouwsector?  Ben benieuwd naar jullie ideeen hierover?

EIB over opdrachtgeverschap en innovatie

Vorige week veel mijn oog op een krantenartikel waarin de relatie werd gelegd tussen innovatie en de contractvorm in de bouwsector. De achtergrond hierin blijkt een studie van het EIB te zijn naar succesfactoren van opdrachtgeverschap in de bouw, waarbij moet worden gezegd dat in de studie uitsluitend is gekeken naar de woning- en utiliteitsbouw. Deze studie is uitgevoerd in het kader van de actieagenda bouw

Het EIB concludeert dat 'opdrachtnemers die hun opdrachtnemer meer vrijheid geven om invulling te geven aan een opdracht, meer en/of betere innovatieve oplossingen hebben gekregen maar hebben ook vaker te maken met aanvullende budgetoverschrijdingen en kunnen aanvullende wensen moeilijker kwijt. Voor de beoordeling van productkwaliteit maakt de mate van uitvoeringsvrijheid niet uit'.

Volgens mij een weinig zeggende conclusie want een er wordt een verband geconcludeerd tussen enerzijds 'meer vrijheid in de opdracht'(funtionele uitvraag) en anderzijds een hele reeks aan effecten, namelijk:

• meer en/of betere innovatieve oplossingen
• aanvullende budgetoverschrijdingen
• aavullende wensen
• productkwaliteit.

Dat vrijheid in een uitvraag tot wijzigingen op deze punten lijdt is mij duidelijk, maar de conclusie dat vijheid in de uitvraag tot meer innovatieve oplossingen resulteren is vrij kort door de bocht.

Waar wel een interessant verband wordt gelegd is tussen selecteren op prijs of selecteren op kwaliteit. Daarin toont het EIB hard aan dat selecteren op kwaliteit resulteert in innovatievere oplossingen.  Opnieuw een onderbouwing dat dit de kant is die we op moeten in de bouwsector.

Lessen voor Nederland uit de San Fransisco Bay Area

Soms kom je een publicatie tegen waarvan je na het lezen echt denkt 'Hier kan ik wat mee'.  Dit geld ook voor het beleidsonderzoek van A.J. Santing 'Op zoek naar financiering voor startende en snelgroeiende innovatieve ondernemingen' dat in opdracht van RVO en het consultaat in San Fransisco is uitgevoerd.  Een goede vergelijking met duidelijke

De studie geeft allereerst een duidelijk beeld van de rol van de overheid in de ontstaansgeschiedenis van Silicon Valley, maar ook van de rol van de overheid nu als verschaffer van risicodragend kapitaal bij innovatieve start-ups. Heel duidelijk wordt geconcludeerd dat de overheid bereidt is om innovaties in een vroeger stadium te financieren dan de markt. Het idee daarachter is dat private partijen zoals venture capital en angels later instappen als het risicoprofiel gedaald is om de innovaties te commercialiseren.

Kijkend naar Nederland dan is op bladzijde 64 van de studie een belangrijke constatering te vinden. 'Er zijn ook in Nederland relevante sectoren waar geen markt voor risicodragend kapitaal is, terwijl daar wel behoefte aan is bij snelgroeiende innovatieve Nederlandse ondernemingen' Agri, food, water en de gezondheidssector worden hier genoemd. Persoonlijk denk ik dat de bouwsector ook nog aan dit lijstje moet worden toegevoegd.

Het niet beschikbaar hebben van groeikapitaal is een risico voor deze sectoren en voor een gezonde concurrerende economie in de toekomst. Onder het topsectorenbeleid zijn er de laatste weken een aantal nieuwe financieringsregelingen aangekondigd. Hopelijk dragen deze bij aan het wegnemen van deze belemmering.

Op weg naar de goede vraag

Deze week kwam ik weer een interessante publicatie tegen die het verdient om genoemd te worden. " Op weg naar de goede vraag" van de Hogeschool Utrecht. Een mooie publicatie over het professionaliseren van opdrachtgeverschap en inkoop in publieke en vooral semi-publieke organisaties. 

Een aanrader. Ik heb hem met veel plezier nogmaals gelezen en ben ook benieuwd of er sindsdien nog ontwikkelingen zijn geweest.

De voors en tegens van meten

Sinds in de bedijfslevenbrief de doelstelling van 2,5% innovatiegericht inkopen is opgenomen, zijn er regelmatig vragen of verschillende overheidsorganisatie voldoen aan het percentage en waar aan het budget van 2,5% wordt uitgegeven.  Dat laatste is meestal nog goed te beantwoorden met vaak ook wel aansprekende voorbeelden.  De eerste vraag is lastiger, omdat zowel de grondslag als het deel van de uitgaven wat je mag meetellen nog niet eenduidig is gedefinieerd.

Er wordt dan ook flink gezocht op welke wijze de doelstelling meetbaar kan worden gemaakt. Dat heeft voordelen, maar ook nadelen. Als voordelen uiteraard accountability, inzicht en transparantie.  Daarnaast zou je ook kunnen gaan vergelijken, als je het instrument gebruikt om organisaties of organisatieonderdelen te vergelijken.  En nog een stap verder kan zijn om er ook beloningsstructuren aan te koppelen.

Tegengeluiden zijn er ook. Exact meten kan averechts werken. Het gaat om de beweging richting een meer en innovatievere inkoop door de overheid, niet om de vraag of het nu 2,4% of 2,8% is geweest. Wat ik hierin interessant vond is de inaugele rede van Ed Vosselman, over de dynamiek van accounting en control. Ook hij geeft aan dat prestatiemeten tot een paradox kan leiden. "Toepassing van presetatiemeten kan zijn dat de prestatie van een organisatie via sociale verschraling negatief wordt beinvloed."

Meten is weten, zolang het maar wel een middel blijft en geen doel op zich wordt.

Inspiratie opdoen tijdens bezoeken aan Unilever en het 3Dprintedcanalhouse

De laatste weken voor de zomervakantie zijn altijd mooie weken om nog eens even buiten de deur wat nieuwe inspiratie op te doen.  Afgelopen weken ben ik onder andere langs geweest bij Unilever en het 3D printed Canal house in Amsterdam.

Op uitnodiging van Unilever zijn we met een brede delegatie van het Ministerie van IenM langs geweest. We zijn uitgebreidt bijgepraat over het Unilever Sustainable Living plan. Erg inspirerend om te zien hoe Unilever met sustainability bezig is.  Tijdens het bezoek was er ook een medewerster van de Ellen MacArthur Foundation aanwezig.  Ook zij had een erg interessante presentatie, waarin ik met name haar betoog over de 'systems changes' die nodig zijn erg verfrissend vond. Na afloop heb ik nog uitgebreidt doorgesproken over de rol van public procurement bij transities. Dit heeft nadien een aantal leuke internationel contacten opgeleverd waar we mogelijk in de toekomst nog plezier van gaan hebben.   Tijdens het bezoek was ook een rondleiding door het R&D lab inbegrepen,  zeker op het gebied van wasmiddelen hebben we ook nog wat praktische kennis opgedaan die ik thuis nu wekelijks kan toepassen.

Enkele dagen later stond er een bezoek met de afdeling op het programam aan het 3D printed Canal House.  Naast het opdoen van kennis op het gebied van 3D printen was ook de wijze waarop dit project is georganiseerd, en de organische groei van het project en het aantal partners erg verfrissend.  Erg leuk om te zien hoe de verschillende geprinte elementen een evolutie en leercurve doormaken.  Learning bij doing  wordt daarmee heel zichtbaar. 

P.S. Unilever zoekt nog innovatieve start-ups. zie hier.