Werken aan cultuurverandering

Dit weekend heb ik gebruikt om de impressie van het voorjaarcongres van Yaucht nog even goed door te nemen. Het congres over 'stuur op cultuur' vond eind maart al plaats, helaas kon ik niet de hele dag aanwezig zijn, maar wat ik er van gezien heb smaakte naar meer.

Belangrijke vraag op het congres, wat is de rol van cultuur voor een bedrijf en voor een sector?  Zowel op het congres zelf als in de terugkoppeling ben ik een aantal interessante uitspraken tegen gekomen:

1) "De radzensnelle ontwikkelingen en veranderingen in de maatschappij dwingen organisaties om anders te gaan werken.  Verandering is de nieuwe constante, daar moet je als organisatie op in spelen.  Een heldere visie is nodig om dan niet achter alles aan te rennen. Slecht 16% van de door TNO onderzochte managers vindt dat ze bij een visioinaire organisatie werken", alsdus Mireille Koomen van TNS NIPO

2) "Waarom veranderen we het bedrijf niet van Binnenuit? " Ron Steenkuijl van Asito startte met het Nationale Integratiediner waar in 2013 meer dan 10.000 mensen aanwezig waren.

3) "Van de 40 topmensen bij NIBC zijn er tijdens de crises maar liefst 35 vervangen. Ik denk dat dit nodig was om de mentaliteit te kunnen veranderen. Dat lukt niet altijd met dezelfde personen. Alsuds Gerard van Buttingha Wichers van NIBC.

Volgens mij 3 prachtige voorbeelden van werken aan cultuurveranderingen in bedrijven en sectoren.  Hoe gaan we hier in de bouw mee om? Zijn er soortgelijke voorbeelden in onze sector die hier bij aansluiten, of hebben we het aspect van werken aan cultuur nog niet ontdekt?

Innovatie-inspiratie opdoen

Deze afgelopen dagen heb ik het voorrecht gehad om weer een hoop inspiratie te mogen op doen voor Innovatie binnen (en buiten) Rijkswaterstaat. Zo stond er de een vergelijking tussen de innovatiesystemen bij Rijkswaterstaat en vergelijkbare organisaties in de VS, Engeland en Denemarken op het programma. Erg leerzaam om te zien dat er toch hele verschillende aanpakken worden gekozen, deels te verklaren vanuit cultuur en rol van de organisatie maar soms ook niet.

Dag 2 was verdieping door middel van een Masterclass door Geert Dewulf van de Universiteit Twente en prof Andrew Davies van het University College London.  De focus van de masterclass lag op innovatie in megaprojecten.  Dat leverde veel inspiratie op voor innovatiegericht inkopen.  Andere contractvormen zoals innovative contractor engagement kunnen misschien helpen, dat is het uitzoeken waard.   Toch was de conclusie ook heel plat.   Innovatie blijft mensenwerk, dus leiderschap, cultuur leren en empowerment zijn misschien wel minstens zo belangrijk.

Vanochtend werd dat beeld opnieuw bevestigd toen ik te gast was bij de projectgroep die aan de slag gaat met de Innovatieagenda voor het Ministerie van Veiligheid en Justitie.  Een heerlijke gepassioneerde groep mensen, met ambitie en passie voor de uitdagingen waar dit deel van de overheid voor staat. En dat zijn er nogal wat gezien alle trends en technologische ontwikkelingen.  Ik mocht een aantal reflecties op het tot stand komen van de innovatieagenda van Rijkswaterstaat delen, hopelijk heeft dat inspiratie op geleverd.  Ook ik neem weer inspiratie mee te terug, en inhoudelijke verbindingen.  Want op een aantal thema's zijn er prachtige combinaties mogelijk om samen aan de slag te gaan.

De start van een nieuwe uitdaging op de Veluwe - 5 de volgende uitdaging

Met het verkopen van het huis op de Dopperstraat zijn de plannen om naar de Veluwe te verhuizen weer een stapje dichterbij gekomen. Er breekt nu een leuke, spannende en drukke tijd aan. Het voorbereiden van de verhuizing en het maken van een 'top 5' boerderijen op de Veluwe zijn de zaken die opgepakt gaan worden. Want stel dat ook het tweede huis wordt verkocht, dan moeten we wel weten waar we naar toe willen.


Het verkopen van de Abel Tasmanstraat is nu wel de volgende grote mijlpaal, want pas dan kunnen we echt gaan kopen.  Volgens mij is er het een prachtige woning. Dus ken je nog mensen die op zoek zijn naar een woning die centraal in Nederland ligt, en die willen wonen in het prachtige Bunschoten Spakenburg, attendeer hen dan op dit buitenkansje.

De kanteling naar de participatiesamenleving, over tussen wal en schip vallen.

De participatiesamenleving is op dit moment het toverwoord in Den Haag. Een participatiesamenleving of doe-democratie is een samenleving waarin iedereen die dat kan verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar eigen leven en omgeving, waarbij de (landelijke) overheid geen of slechts een faciliterende rol speelt.  De participatiesamenleving is afgeleidt van het principe van civil society dat met name in Angelsaksische landen wordt toegepast.

Op bijna alle departementen wordt op dit moment nagedacht hoe de particpatiesamenleving kan worden benut voor het realiseren van beleidsdoelstellingen. Grote transities en bezuinigingen kunnen mogelijk door middel van meer participatie worden gerealiseerd.

In een inteview met Management Site spreekt directeur Geert van Maanen van ABD-topconsult, het interne consultancy bureau van het rijk, over de transities naar de participatiesaemenleving die nu plaats vinden. Hij geeft aan dat excellente uitvoering nodig is, en pleit voor meer aandacht en waardering voor de uitvoeringsorganisaties. "Als overheid worden we op twee manieren afgerekend, op de politiek – zeg maar wat er allemaal op en rond het Binnenhof gebeurt – én op de wijze van uitvoering. Hoe organisaties als de Belastingdienst, UWV, of Rijkswaterstaat presteren"  Dat laatste kan ik het natuurlijk alleen maar mee eens zijn. Daarnaast noemt Geert van Maanen diversiteit, snel schakelen en ín verbinding zijn met de samenleving als belangrijke randvoorwaarden die ingevuld moeten zijn bij deze grote transities.

Met name op het dossier van de zorg wordt zichtbaar dat transities ook slachtoffers kent, mensen die tussen wal en schip (dreigen) te vallen. Nieuwsuur bericht deze week over het ten onrechte weigeren van verpleeghuiszorg,  onnodige ziekenhuisopnames om toch toegang te krijgen tot de revalidatiezorg en te strenge indicatiestellingen door het CIZ.  Het CIZ krijgt er in de uitzendingen deze week van nieuwsuur zwaar van langs, en zorgorganisatie Actiz pleit inmiddels voor een onafhankelijk onderzoek naar de indicatiestellingen.  Het lijkt dat er op dit veld niet aan de randvoowaarden van zoals Geert van Maanen die noemt wordt voldaan. Voorbeeld van snel schakelen, het laatste nieuwsbericht op de website van CIZ is van januari 2014, over de berichtgeving van deze week wordt nog geen reactie gegeven op de website.

Google neemt zelfrijdende auto in productie

Google heeft een prototype gebouwd van een autonoom voertuig dat geen stuur en geen rem- en gaspedalen bevat. Het voertuig biedt plaats aan twee passagiers en kan deze volgens het internetbedrijf geheel automatisch van a naar b rijden.

Op dit moment is de snelheid van de auto's nog begrensd, maar de ontwikkelingen gaan snel. In eerste instantie worden zo'n honderd voertuigen geproduceerd. Naarmate de series groter worden zal ook de prijs dalen, waarbij met name de kosten van de lasersensor nog flink zal moeten dalen.

De introductie van de zelfrijdende auto zal grote veranderingen teweeg brengen, en kan dan ook gekwalificeerd worden als een disruptive innovation. Denk aan:

- Autorijden wordt bereikbaar voor mensen zonder rijbewijs, mensen die dat om medische redenen niet kunnen (ouderen, blinden, gehandicapten) en kinderen.
- Daar tegenover gaat het beroep van taxichauffeur en autorijschoolhouder verdwijnen.
- Indien het systeem ook geschikt wordt voor goederenvervoer zal ook daar de kostenpost personeel verdwijnen, met als resultaat goedkopere transport, dus goedkopere producten in de winkels.  Keerzijde is ook hier dat chauffeurs niet meer nodig zullen zijn.
- Reistijd kan productief worden ingezet, de auto let op de weg.



Dat de ontwikkelingen snel gaan, blijkt het het feit dat google inmiddels samen werkt met de populaire, maar controversiele taxi-app Uber. De populaire taxi-app Uber wil zijn taxichauffeurs uiteindelijk gaan vervangen door zelfrijdende auto's.

In the picture met innovatieagenda en innovatiegericht inkopen

In april is door Rijkswaterstaat het beleidskader Innovatiegericht Inkopen gelanceerd, en ook wordt er hard gewerkt aan de uitwerking van de innovatieagenda die we voor de zomer gereed willen hebben.  Met nog een aantal weken te gaan zal dat nog even flink doorwerken worden.

Deze ontwikkelingen beginnen ook buiten Rijkswaterstaat steeds meer aandacht krijgen. Met name andere publieke overheden vragen om informatie, toelichting en soms ook om ondersteuning bij hun eigen innovatieambities. Zo zijn we deze week langs geweest bij de Rijksgebouwendienst en het Ministerie van Veiligheid en Justitie om te delen hoe wij dit hebben opgezet.  Ook leuk om te zien hoe andere organisaties innovatie oppakken en om te kijken of er kansen voor gezamenlijkheid zijn.

Ook buiten de overheid haken steeds meer partijen aan. O.a. met DSM en de Rabobank zijn gesprekken geweest om te verkennen waar private en publieke innovatie elkaar raken en kunnen versterken.  Ook met diverse partijen en koepels in de bouwsector voeren we deze gesprekken.

De eerste spinoff van het beleidskader is dat er een mooi netwerk aan het ontstaan is. Ik hoop dat dit straks, op het moment dat de innovatieagenda er ook ligt, kunnen doorontwikkelen in het gezamenlijk oppakken van innovatiethema's.

De start van een nieuwe uitdaging op de Veluwe - 4 - HUIS VERKOCHT!

Het is al even stil geweest over onze plannen om te verhuizen richting de Veluwe, mijn laatste blog hierover was in januari.  Maar dan nu goed nieuws, ons huis is verkocht!!.  Dit betekent zo goed als zeker dat we in september de Dopperstraat in Bunschoten gaan verlaten.

Met de verkoop van het eerste huis, zijn we op de helft. Na de Dopperstraat nog 1 huis verkopen en dan kunnen we richting Veluwe.  De komende weken staat in het teken van het plannen trekken voor de verhuizing.  Ook gaan we starten met het maken van een 'top 5' boerderijen op de Veluwe waar we wel naar toe willen verhuizen.

Toevallig hadden zowel Danielle als ik vorige week ook vakantie. Ter inspiratie zijn we een richting de Veluwe geweest. Wat een prachtige omgeving, wat een rust, wat een ruimte. Heerlijk om met dat plaatje in je hoofd de komende zomer in te gaan richting de eerste verhuizing.